poniedziałek, 11 sierpnia 2014

Poradnik prawdziwego hipstera - perska muzyka undergroundowa

Uważasz się za hipstera, oryginalną osobowość, bo ubierasz się inaczej niż wszyscy i słuchasz zespołów, o których mało kto słyszał? A ilu jeszcze Twoich znajomych tak robi? Istotą awangardowości jest zajmowanie i interesowanie się rzeczami zupełnie obcymi szerszej publiczności. A cóż może być bardziej hipsterskiego niż słuchanie niezależnej, represjonowanej przez władze muzyki z kraju, którego większość Twoich znajomych zapewne nie potrafi nawet wskazać na mapie (serio, zapytaj ich, czy wiedzą, gdzie leży Iran)? Ten przegląd perskiego muzycznego undergroundu pomoże Ci zabłysnąć na imprezie lub w zwyczajnej rozmowie o zainteresowaniach, a przede wszystkim pozwoli Ci stać się prawdziwym nouparast (po persku - hipsterem).


Googoosh

Poznawanie współczesnej muzyki irańskiej najlepiej zacząć od podstaw. Nie byłoby perskiego undergroundu bez Googoosh - piosenkarki i aktorki, która zaczęła karierę w latach pięćdziesiątych w wieku zaledwie trzech lat. Jako ulubienica szacha, często śpiewała dla rodziny królewskiej. Po rewolucji islamskiej 1979 roku zabroniono jej występować. Na scenę muzyczną powróciła dopiero w roku 2000. Jej twórczość obejmuje zarówno piosenki popowe w stylu lat 60. i 70., jak i liryczne ballady. Wiele współczesnych zespołów undergroundowych wskazuje Googosh jako źródło inspiracji, toteż nie mogło zabraknąć wzmianki o niej w tym artykule. A oto jedna z jej piosenek - Do panjereh - "Dwa okna":

 

Take It Easy Hospital

Najważniejszym chyba zespołem perskiego undergroundu jest grający indie rock Take It Easy Hospital, który tworzy dwoje muzyków - multiinstrumentalista i wokalista Ashkan Koosha oraz wokalistka i poetka Negar Shaghaghi. Poznali się poprzez wąskie środowisko muzyczne Teheranu. Negar, jako kobieta, nie mogła śpiewać publicznie, a Ashkan został skazany na 21 dni więzienia za występ na koncercie pod Teheranem, rozpędzonym przez władze, gdyż "pito tam krew i czczono szatana". W 2008 roku duet nagrał swój pierwszy singiel - Human Jungle. Rok później zagrali w filmie Bahmana Ghobadiego No One Knows About Persian Cats opowiadającym o ich próbie wyjazdu z Iranu, w którym występują również inni twórcy muzycznego podziemia. Z powodu tego filmu Negar i Ashkan musieli prosić o azyl w Wielkiej Brytanii. Obecnie mieszkają w Londynie. Śpiewają po persku i angielsku. Nieustannie szukają nowych brzmień, a ich teksty koncentrują się na ważnych kwestiach społecznych i zachęcają do korzystania z życia. Posłuchaj ich pierwszego singla - Human Jungle:

 

Rana Farhan

Rana Farhan, piosenkarka bluesowa i jazzowa, urodziła się w Teheranie, lecz po studiach wyemigrowała do Nowego Yorku, gdzie wtopiła się w jazzowe środowisko Harlemu. Uznanie przyniósł jej pierwszy album The Blues Are Brewin' nagrany wspólnie z gitarzystą i producentem Stevenem Toubem. Za teksty piosenek często służą jej wiersze sławnych perskich poetów, którym nadaje nowoczesny, jazzowo-bluesowy wymiar. Oto próbka jej twórczości - utwór Mast-e eshgh ("Pijany miłością"):
 

Rana Farhan jest także malarką. Jej dzieła inspirowane są średniowiecznymi perskimi miniaturami i powstają w tradycyjny sposób.

The Yellow Dogs

Muzyka zespołu The Yellow Dogs charakteryzuje się indie-rokowym i post-punkowym brzmieniem. Grupa powstała w Teheranie w 2006 roku. Tworzyli ją bracia Soroush "Looloosh" i Arash "Sina" Farazmand - pierwszy z nich był gitarzystą, a drugi perkusistą - oraz wokalista Siavash "Obash" Karampour i basista Koory Mirzeai. Śpiewali po angielsku, inspirowali się zachodnimi zespołami, takimi jak Joy Division, Talking Heads i The Rapture. Niestety, z powodu braku akceptacji ze strony Ministerstwa Kultury Islamskiej mogli grać wyłącznie u siebie w piwnicy, aż do 2010 roku, gdy dali pierwszy legalny koncert w Stambule. Dwa dni po występie polecieli do Nowego Yorku, gdzie zostali na stałe. 11 listopada 2013 roku bracia Soroush i Arash wraz z przyjacielem Alim Eskandarianem zostali zastrzeleni na Brooklynie. Zamachowcem był Ali Akbar Mohammed Rafie, nieformalny członek zespołu, rok wcześniej wyrzucony z grupy Free Keys. Muzycy z The Yellow Dogs wystąpili również we wspomnianym już filmie No One Knows About Persian Cats, gdzie zagrali piosenkę New Century:


Free Keys

Zespół Free Keys założony w 2006 w Teheranie przez wokalistę i gitarzystę Pooyę Hosseiniego i basistę Anthony'ego Azara początkowo grał w piwnicy, podobnie jak The Yellow Dogs, z którymi muzycy przyjaźnili się i występowali na scenie undergroundowej. Po premierze filmu No One Knows About Persian Cats, w którym zagrali Free Keys i na potrzeby którego Pooya udostępnił swoją piwnicę, artyści musieli uciekać z Iranu przez Indie i Turcję do Ameryki. Zatrzymali się na Brooklynie w 2012 roku. Dzięki przyjaciołom z The Yellow Dogs Pooya i Anthony poznali saksofonistkę Julie Neusner i perkusistę Brandona Simesa. Ich muzyka, z założenia rockowo-metalowa, łączy w sobie również wpływy punku i reggae. Piosenka Dreaming pochodzi z teherańskiego okresu twórczości zespołu:




Mirza

Babak Mirzakhani (Mirza), wokalista i gitarzysta bluesowy, jest samoukiem. Urodził się w 1971 roku w Teheranie, a grać zaczął dopiero w 1990. Ukończył szkołę teatralną, zajmował się pisaniem muzyki do sztuk i filmów. Obecnie uczy gry na gitarze w konserwatorium muzycznym w Teheranie. Jego charakterystyczny szorstki głos można usłyszeć w piosence Emshab ("Dzisiejszej nocy"), pojawiającej się w filmie No One Knows About Persian Cats, gdzie Mirza gra jedną z głównych ról:

Jhanvieh

Na koniec zespół, którego nie można zobaczyć w często wspominanym w tym artykule filmie - działający w USA Jhanvieh ("Styczeń"), założony w 2007 roku przez Sama i Anahitę. Śpiewają wyłącznie po persku, a w swojej muzyce, oscylującej wokół electro-lounge i indie rocka, nie unikają wpływów dubstepu, trip-hopu, a nawet hiszpańskich rytmów. Oto jeden z ich utworów - Behtareen eshgh ("Najlepsza miłość"): https://www.youtube.com/watch?v=ucgsG6421zk (z jakiegoś powodu nie dało się wstawić filmu, jest za to link do YouTube)


Gratulacje! Poznając tych wykonawców, ich twórczość oraz nierzadko dramatyczne życiorysy, uczyniłeś pierwszy krok, by stać się prawdziwym nouparast - człowiekiem o najoryginalniejszym guście muzycznym w promieniu tysięcy kilometrów. Jeśli podobał Ci się ten artykuł, nie zapomnij polecić go znajomym i napisać komentarza.


Evviva l'arte!


Linki:

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz